آیا شیطان میتواند در خواب ما، خودش را به جای اهل بیت عليهم السلام و… نشان دهد؟

?پاسخ:
اخبار فراواني بر عدم حجيت خواب در مسائل شرعي و احكام الهي از طرف ائمه اطهار عليهم السلام به ما رسيده است از جمله آنها :

?در روایت حسنه ابراهیم‏ بن هاشم وارد شده که امام صادق‏ علیه ‏السلام در جواب سائلی که از افسانه خوابِ ابیّ‏بن کعب سئوال نموده فرمود:
« ان دین اللَّه أَعزّ أن یری فی النوم.(1) امر دین عزیزتر و والاتر از این است که بخواهیم با خواب آن را سامان دهیم.»

?همينطور رسول گرامى اسلام(ص) مى‏فرمايد: «الرؤيا ثلاثة: بشرى من الله، و تحزين من الشيطان، والذين يحدث به الانسان نفسه فيراه فى منامه؛ (2)خواب و رؤيا سه گونه است. گاهى بشارتى از ناحيه خداوند است، گاه وسيله غم و اندوه از سوى شيطان و گاه مسائلى است كه انسان در فكر خود مى‏پروراند و آن را در خواب مى‏بيند؛

? وقتی امر خواب بر این مبنا استوار است، چگونه خواب رحمانی را از رویای شیطانی می‏توان جدا کرد؟

✔️امّا برخي براي حجيت بخشيدن به خواب در احكام به روایتی استدلال کرده ‏اند که از پیامبر صلي الله عليه و آله و سلم به ما رسیده است كه حضرت فرموده است:
« من رآني في منامه فقد رآني فإن الشيطان لا يتمثل في صورتي ولا في صورة أحد من أوصيائي»” هر کس مرا در خواب ببیند ، حتما مرا دیده است؛ زیرا شیطان در خواب هم به صورت من یا به صورت یکی از اولیایم ، در نمی آید."(3)

? ولي در پاسخ بايد بگوئيم كه دیدار معصوم در خواب فرع آن است که او را در بیداری دیده باشیم، و گر نه چگونه می‏توان گفت: آنکه را در خواب دیده معصوم است.

?يعني اين روايت مي فرمايد كه شيطان در قالب و شكل پيامبر و ديگر معصومين نمي تواند ظاهر شود ولي از كجا معلوم كه آني كه در خواب بر ما به اسم پيامبر يا ديگر امامان ظاهر شده است و اين ادعا را دارد ، واقعا در ادعاي خود صادق است؟ تشخيص اين امر براي ما كه پيامبر و ديگر ائمه را نديده ايم غير ممكن است ، چرا كه هيچ تصور صحيحي از حضرات معصومين عليهم السلام در ذهن خود نداريم تا آن را با آنچه در خواب ديده ايم تطبيق دهيم.

____________________
1. علامه مجلسي ، بحارالانوار ، ج 18 ، ص 354.
2. محمدي ري شهري ،‌ميزان الحكمه ،‌ ج 4،‌ ص 16.
3. مازندرانی مولی صالح ، شرح اصول کافی ، ج 7 ، ص 377 .