انقطاع الی‌الله چیست؟ کمی راجع به آن و راه هایی که می توانیم آن را کسب کنیم توضیح دهید.

?پاسخ:

انقطاع الی‌الله - عزّوجلّ- یک وصیّت قرآنی است که خدای متعال -در سوره مبارکه مزمّل بدان اشاره کرده است.

?انقطاع الی‌الله، تعبیری از حرکت باطنی انسان به سوی ذات باری تعالی است؛ آن هم حرکتی نه در مکان و طول زمان بلکه بر فراز مکان و ماورای زمان که بر اساس آن، انسان سالک، اندک اندک تعلقات را از قلب خود دور کرده و تنها به خدای متعال وابسته باشد.

?بر این اساس برخی از بزرگان گفته‌اند: مراد از انقطاع إلی اللّه تعالی، وارستگی ضمیر و سرّ انسان از غیر خدای تعالی در همه ابعاد نیازمندی‌هاست.

? در حقیقت خالی بودن باطن وجود از غیر خداست نه این‌که با دوستان خود در زندگی همراه نباشد؛ برای همین است که گفته شده است «العارف کائن و بائن». به این معنی که در ظاهر با خلق است اما در باطن از آنان جدا و به خدایش پیوسته است. [1] همانطور که امام خمینی (ره) می‌گوید: اجتناب کامل از لذات دنیا ، همان انقطاع کامل الی الله است. [2]

?انقطاع الی الله دارای مراتبی است و هر کس باید با رعایت تدریج و بدون سخت‌گیری که مورد نهی شدید اهل‌بیت است، از انقطاع از گناه و حرام آغاز کرده و سپس دیگر تعلقات را از خود دور کند. بر این اساس، عوامل زیر در راه کسب این کمال موثرند:

1⃣ رفع حجب ظلمانی
انسان برای رسیدن به هر یک از عطایای فاخر الهی باید وظایف بشری را در حد توان انجام دهد تا توفیق دست‌یابی به آن عطایا به دست آید همانطور که در دعای روزانه‌ی ماه رجب می‌خوانیم: «ای کسی که عطای فراوان را به بهای اندک و عمل مختصر می‌بخشی».

?بنابراین باید این عمل مختصر که همان خرق حجب ظلمانی باشد را انجام داد و ضخیم‌ترین و ظلمانی‌ترین حجاب ظلمانی، خودبینی و خودپرستی و خرق این حجاب از تمام حُجُب مشکل‌تر است.
?عمده‌ترین ابزار رفع این حجب، در تقوا و پرهیز از محرمات و انجام واجبات و سپس انجام مستحبات به‌ویژه مستحباتی چون نماز شب و مراقبه و محاسبه و پرخوری نکردن در حد توان است. همانطور که امام خمینی (ره) می‌گوید: اجتناب کامل از لذات دنیا ، همان انقطاع کامل الی الله است و با کمترین توجه به دنیا، محال است این انقطاع به دست آید و احتیاج فوق العاده به تمرین ، زحمت ، ریاضت ، استقامت و ممارست ، است تا بتوان با تمام قوا از ما سوی اللّه منقطع شده و به غیر خداوند توجهی نباشد. [3]

2⃣ اخلاص
خالص نمودن اعمال از ریا و سمعه سبب انقطاع به سوی خدای متعال است. [4]
اخلاص ، گرچه خود رفع حجب ظلمانی است اما امتیاز خاصی از بین اسباب مذکور دارد؛ زیرا انقطاع کامل ، بخششی الهی است که نیاز به کسب اعمالی دارد و اخلاص در بین این اعمال امتیازی خاص دارد همانطور که امام علی (علیه السلام) در وصف این مرتبه فرمود: آنان خود را برای خدا خالص کردند و خدا هم آنان را (به طور ویژه و برتر) خالص‌تر نمود. [5]

3⃣تفکر در فنای دنیا و بقای آخرت
همان‌طور که یکی از بزرگان درباره‌ شرح حال خود در دست یافتن به مراتبی والا از انقطاع به سوی خدا می‌گوید: من هر روز یک یا دو ساعت درباره دنیا و فریبندگی و ناپایداری خوشی‌های آن و پایان یافتن سختی و تلخی‌هایش و نیز بقای آخرت و آن‌چه مرا در آن نجات می‌دهد یا نابود می‌کند فکر می‌کردم و این تفکر بالاخره در دلم موثر شد تا به کلی از غیر خدا منقطع و با همه وجودم متوجه او شدم. [6]

—————————
1. سید علی خان؛ ریاض السالکین، ص100
2. جهاد اکبر، ص 38
3. کتاب جهاد اکبر، ص38
4. سید علی خان؛ ریاض السالکین،ص258
5. أعلام الدین فی صفات المؤمنین،دیلمی،ص128
6. پاسداران حریم عشق (کلمات عرفا)،سعادت پرور،ج8، ص34